Aansprakelijk zijn en schuldig voelen
Aansprakelijkheid is wettelijk geregeld. Het kan dus gebeuren dat je spullen van een ander beschadigt, maar waarvoor je wettelijk niet aansprakelijk bent. Vervelend, want je kan je ontzettend schuldig voelen en toch zegt de verzekeraar dat je niet aansprakelijk bent. De wet staat in zo’n geval lijnrecht tegenover het gevoel. Aansprakelijk zijn en je schuldig voelen zijn soms twee verschillende dingen.
Aansprakelijkheid en verzekeringsdekking is niet hetzelfde
Wat belangrijk is voor het inzicht is het verschil tussen aansprakelijkheid en verzekeringsdekking. Bij alle verzekeraars staat in de verzekeringsvoorwaarden vermeld wat er wel en niet verzekerd is. Bij een afwijzing wordt er dan ook vaak verwezen naar deze verzekeringsvoorwaarden. Voor particuliere aansprakelijkheidsverzekering (AVP) werkt dit anders. Om tot uitkering te komen, moet er sprake zijn van dekking en aansprakelijkheid. Het is mogelijk dat er dekking is, maar geen aansprakelijkheid. In dat geval is de afwijzing niet terug te vinden in de uitsluitingen. Het gaat niet om een uitsluiting (de verzekering biedt geen dekking) maar om het ontbreken van aansprakelijkheid. Dit maakt het soms extra verwarrend.
Enkele voorbeelden uit de praktijk:
- Een geleende fiets die op slot staat wordt gestolen: je leent de fiets van je buurman om even naar de stad te gaan, want je eigen fiets heeft een lekke band. In de stad zet je de fiets dubbel op slot en gaat naar de winkel. Bij terugkomst is de fiets weg, alleen het slot hangt, doorgeknipt, aan de lantaarnpaal. Voel je je schuldig? Waarschijnlijk wel. Jij leent de fiets en vervolgens wordt deze gestolen. Als jij die fiets niet geleend had, was deze waarschijnlijk niet gestolen.. Maar ben je ook aansprakelijk? Nee, dat ben je niet. Jij hebt niks verkeerd gedaan. De fiets stond op dubbel slot, je hebt zelfs alles gedaan om diefstal te voorkomen en dus is jou niks te verwijten. Er is sprake van overmacht en daarom is er geen aansprakelijkheid.
- Oppassen: oma past in haar eigen huis op haar kleinkinderen van drie en vijf jaar. De jongste zit gezellig op schoot terwijl de oudste rustig op de bank tv zit te kijken. Ineens pakt de oudste een kussen en gooit dit door de kamer. Laat dat kussen nu net de dure vaas treffen die in de hoek van de kamer stond. Als ouder voel je je schuldig. Jouw kinderen, dus jouw verantwoordelijkheid, toch? Maar oma nam het risico van de zorg op zich, door op te passen. Kinderen kunnen onverwachtse dingen doen en dat risico komt voor jouw rekening, door ze bij je thuis op te vangen. Helaas, geen aansprakelijkheid van de ouders.
Er zijn verzekeraars die de oplossing bieden met een extra dekkingskeuze waarbij verzekeraars toch de schade vergoeden, ook als er geen aansprakelijkheid is.